Nadwrażliwość na gluten nie jest reakcją na gluten. Większość przypadków ma inną przyczynę

24 października 2025, 11:39

Nadwrażliwość na gluten, na którą cierpi nawet 15% ludzi, jest spowodowana nie glutenem, ale interakcją pomiędzy przewodem pokarmowym, a mózgiem – donoszą autorzy najnowszych badań. Zespół pracujący pod kierunkiem Jessiki Biesiekierski z Uniwersytetu w Melbourne przeprowadził metaanalizę badań dotyczących nieceliakialnej nadwrażliwości na gluten (NCGS) i stwierdził, że u większości ludzi pojawiające się objawy nie są reakcją na gluten.



Jogurt na mrówkach. Naukowcy zbadali biologiczne podstawy działania tradycyjnego przepisu

23 października 2025, 11:25

Weź cztery żywe mrówki i włóż je do słoja z ciepłym mlekiem. Przykryj słój kawałkiem płótna i zostaw go na noc w mrowisku, tak mniej więcej brzmiał przepis na jogurt, który przez wiele pokoleń był wykorzystywany na Bałkanach i w części Turcji. Obecnie ta metoda produkcji jogurtu niemal wymarła i nikt nigdy nie opisał procesów biologicznych, dzięki którym mrówki zamieniają mleko w jogurt. Zadania tego podjęli się obecnie naukowcy z Danii, Niemiec, Hiszpanii i USA.


Niezwykły zabytek potwierdza historię opisaną w Biblii? Korespondencja na szczytach władzy

23 października 2025, 06:52

W pobliżu Ściany Zachodniej na Wzgórzu Świątynnym dokonano niezwykłego odkrycia. Archeolodzy trafili na niewielki fragment glinianej tabliczki z pismem klinowym. To nie tylko jedyny akadyjski tekst pochodzący z Jerozolimy z okresu Pierwszej Świątyni, ale i zabytek opowiadający niezwykłą historię. Fragment odnosi się bowiem do nieuregulowania przez Królestwo Judy daniny należnej władcom Asyrii. Teraz specjaliści badają, czy może być to potwierdzenie biblijnej historii (2 Krl 18:7) o odmowie płacenia daniny władcy Asyrii Sennacherybowi przez króla Judy Ezechiasza.


Jedzenie padliny uczyniło nas ludźmi?

22 października 2025, 10:29

Nauka wciąż nie rozstrzygnęła kwestii wyewoluowania dużego mózgu u człowieka. Organ ten wymaga sporych ilości energii, powstaje więc pytanie, skąd energia ta pochodziła, jaki rodzaj żywności nam ją zapewniał. Od dawna mówi się, że przełomowym momentem było opanowanie ognia i obróbka cieplna pożywienia, głównie mięsa. Niedawno jednak pojawiły się wyniki badań wskazujące, że to fermentacja, a nie ogień, umożliwiły powstanie dużego mózgu u Homo. Teraz badacze z Hiszpanii wskazują, że jeśli rzeczywiście ludźmi staliśmy się dzięki jedzeniu mięsa, to dużą rolę w tym odegrała padlina.


Modele klimatyczne swoje, a Ocean Południowy swoje. Wiemy, skąd ta rozbieżność

20 października 2025, 10:12

Światowe oceany pochłaniają około 25% antropogenicznej emisji dwutlenku węgla, z czego sam Ocean Południowy pochłania aż 40% – czyli nawet 4 miliardy ton – co czyni go najważniejszym regionem spowalniającym globalne ocieplanie. Modele klimatyczne przewidują, że zmiana klimatu powinna spowodować zmniejszenie zdolności Oceanu Południowego do pochłaniania węgla z atmosfery. Jednak dane obserwacyjne temu przeczą. W ostatnich dekadach takie zjawisko nie zaszło. Léa Olivier i F. Alexander Haumann z Instytutu Alfreda Wegenera wyjaśnili na łamach Nature Climate Change, dlaczego nie zachodzą zjawiska przewidziane przez modele.


Rekordowy wzrost CO2 w atmosferze. Emisja w tym czasie nie wzrosła

17 października 2025, 11:09

Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) opublikowała raport na temat gazów cieplarnianych w atmosferze w roku 2024. Nie napawa on optymizmem. Raport rozpoczyna się słowami: poziomy trzech najpowszechniej występujących długotrwałych gazów cieplarnianych, dwutlenku węgla, metanu i tlenku azotu pobiły w 2024 roku rekordy. Pomiędzy rokiem 2023 a 2024 poziom CO2 w niskich warstwach atmosfery zwiększył się o 3,5 ppm, to największy wzrost rok do roku od czasu rozpoczęcia regularnych pomiarów w 1957 roku. Wzrost ten był napędzany emisją CO2 ze źródeł kopalnych, zwiększoną emisją z pożarów oraz zmniejszonym pochłanianiem przez lądy i oceany, co może wskazywać na działanie sprzężenia zwrotnego.


Młodzież popełnia coraz mniej przestępstw. Naukowcy opisali przyczyny tego zjawiska

16 października 2025, 09:56

Kryminolodzy Dietrich Oberwittler z Instytutu Maxa Plancka i Robert Svensson z Uniwersytetu w Malmö donoszą, że od lat 90. ubiegłego wieku w wielu krajach rozwiniętych doszło do znaczącego zmniejszenia przestępczości wśród młodzieży. Zdaniem badaczy przyczynami takie stanu rzeczy są mniejsze spożycie alkoholu, spędzanie mniej czasu z rówieśnikami oraz większy nadzór rodziców.


Astronomowie znaleźli ekstremalnie lekki obiekt z ciemnej materii

10 października 2025, 09:53

Ciemnej materii nie możemy bezpośrednio obserwować. Nie emituje ona żadnego światła. Można jednak ją badać, obserwując wywoływane przez nią zjawisko soczewkowania grawitacyjnego, gdy światło pochodzące ze źródła leżącego za obiektem z ciemnej materii, zostaje przez obiekt ten zagięte. Międzynarodowy zespół naukowy poinformował na łamach Nature Astronomy o wykryciu ekstremalnie lekkiego obiektu z ciemnej materii.


Badania pokazały, jak borowiec olbrzymi poluje na ptaki

10 października 2025, 09:05

Każdego roku miliony ptaków śpiewających migrują między zimowiskami a miejscami rozrodu. Wiele gatunków leci nocą, by uniknąć drapieżników. To jednak nie zapewnia im bezpieczeństwa. Na ptaki poluje największy europejski nietoperz borowiec olbrzymi (Nyctalus lasiopterus). Po kilkudziesięciu latach udało się rozwiązać zagadkę tych polowań, a naukowcy zobaczyli coś, co wprawiło ich w najwyższe zdumienie.


Zagadka czerwonych nadolbrzymów. JWST sfotografował gwiazdę progenitorową supernowej.

9 października 2025, 09:51

Naukowcy z Northwestern University są pierwszymi, którym udało się zaobserwować gwiazdę progenitorową supernowej w zakresie średniej podczerwieni. Obserwacje, dokonane za pomocą Teleskopu Webba w połączeniu z analizą archiwalnych obrazów z Teleskopu Hubble'a, dają nadzieję na rozwiązanie zagadki masywnych czerwonych nadolbrzymów. Astronomowie od dekad zastanawiają się, dlaczego masywne czerwone nadolbrzymy rzadko eksplodują, podczas gdy modele teoretyczne przewidują, że powinny one stanowić większość supernowych Typu II, powstających poprzez zapadnięcie się jądra masywnej gwiazdy.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy